"Өөрчлөлтийн удирдлага" Жон П.Коттер номны ревю

"ӨӨРЧЛӨЛТИЙН УДИРДЛАГА"

Зохиогч : Жон П.Коттер

Агуулга :

1-р хэсэг : “Өөрчлөлт хийхэд тулгардаг асуудлууд, түүний шийдэл” гэсэн ерөнхий сэдвийн хүрээнд

1.       Байгууллагыг өөрчлөхүй : Компаниуд яагаад дампуурдаг вэ?

2.       Өөрчлөлтийг хэрхэн амжилттай хийх вэ? Түүнийг хөдөлгөгч хүч гэсэн дэд сэдвүүдэд задарна.

2-р хэсэг : “Найман үе шат ” гэсэн ерөнхий сэдвийн хүрээнд

1.       Түгшүүрийг мэдрүүлэх нь

2.       Чиглүүлэгч багийг бүрдүүлэх нь

3.       Алсын хараа ба стратегийг тодорхойлох нь

4.       Өөрчлөлтийн алсын харааг тайлбарлан таниулах нь

5.       Ажилчдад өргөн хүрээний эрх мэдлийг олгох нь

6.       Богино хугацаанд бага багаар амжилт байгуулах нь

7.       Үр ашгийг нэгтгэж, илүү их өөрчлөлт хийх

8.       Шинэ аргачлалыг байгууллагын соёлтой холбох гэсэн дэд сэдвүүдэд задарна.

3-р хэсэг : “Хорин нэгдүгээр зууны чиг хандлага” гэсэн ерөнхий сэдвийн хүрээнд

1.       Ирээдүйн байгууллага

2.       Манлайлал ба насан туршын сургалт гэсэн дэд сэдвүүдэд задарна.

НЭГДҮГЭЭР ХЭСЭГ

Энэ хэсэгт тус номны гол агуулга болох өөрчлөлт хийхэд шаардлагатай 8 алхмыг яагаад хэрэгжүүлэх ёстой вэ? гэдгийг байгууллагын удирдах төвшинд гаргадаг нийтлэг алдаануудыг дурдах замаар асуудал дэвшүүлж гаргаж ирсэн.

Алдаанууд	Өөрчлөлтийг хийх найман алхамт үе шат
1.   Хувиа хичээх үзлийг хэт дэвэргэх Эхний алдаа буюу Allowing too much complacency нь зөвхөн өөртөө найдаж бусдыг үл ойшоох, амжилтын хэмжүүр үзүүлэлтүүдийг хэт доогуур тогтоох, өмнө үзүүлсэн багахан амжилтандаа сэтгэл ханаж дулдуйдах гэсэн санаануудыг агуулсан. Уншигчийн санал : Complacency гэдэг хувиа хичээх үзэл гэхээсээ илүү бардам зан гэж ойлгох нь тухай зохиогчийн хэлэх гэсэн санаа буюу номны агуулгыг илүү гаргаж ирэхээр байсан.	1)      Түгшүүрийг мэдрүүлэх буюу Шаргуу байдлыг бий болгох -          Зах зээл болон өрсөлдөгчийн бодит байдлыг үнэлж дүгнэх -          Өнөөгийн хямрал, болзошгүй хямрал мөн томоохон боломжуудыг тодорхойлох
2.    Хангалттай хүчирхэг чиглүүлэгч фракцыг бүрдүүлж чадахгүй байх Аль ч байгууллагад өөрчлөлтийг хийхийн тулд удирдлагын багаас гадна өөрчлөлтийг гүйцэтгэхэд шаардлагатай чадварлаг нэгжүүдээс бүрдсэн баг байх шаардлагатай.	2)      Чиглүүлэгч багийг бүрдүүлэх -          Өөрчлөлтийг удирдан явуулж чадахуйц хангалттай хүчирхэг багийг бүрдүүлэх -          Бүлэг хүмүүсийг нэг баг болгон хамтран ажиллуулах
3.   Алсын хараатай байхын ач холбогдлыг дутуу үнэлэх Алсын харааг маш зөв тодорхойлохгүй бол  хоорондоо үл ойлголцсон, нэг нэгнээ дэмжсэн бодлогогүй багуудын ажлын жагсаалт бүхий олон хуудас цаас л болдог. Мөн алсын хараа нь таван минутад л багтахаар товчойлгомжтой байх ёстой.	3)      Алсын хараа ба стратегийг боловсруулах -          Өөрчлөлтийг удирдан чиглүүлэхэд туслах алсын харааг боловсруулах -          Алсын харааг хэрэгжүүлэх стратегийг боловсруулах
4.       Алсын хараагаа ойлгуулахгүй байх Алсын хараа буюу байгууллага юунд хүрэх гээд байгааг ажилчид ойлгож мэдэхгүйгээр өөрчлөлт хийх ямар ч боломжгүй.	4)      Өөрчлөлтийн алсын харааг тайлбарлан таниулах -          Шинэ алсын харааг тасралтгүй тайлбарлан таниулах бүхий л арга замуудыг ашиглах -          Ажилчдаасаа хүсэж буй зан төрхийг бүрдүүлэхэд туслах зан төлвийг чиглүүлэгч багт бүрдүүлэх
5.       Шинээр тодорхойлсон алсын харааг хэрэгжүүлэхэд саад учруулах боломжийг олгох Байгууллагад чухал нөлөөтэй удирдах албан тушаалтны өөрчлөлтийн эсрэг байр суурь бусдад нөлөөлж чаддаг. Тиймээс ямар өөрчлөлт ганцхан хүний нөлөөгөөр бүтэлгүйтэж болно.	5)      Өргөн хүрээний арга хэмжээг авах -          Саад тотгороос салах -          Өөрчлөлтийн алсын хараанд сөргөөр нөлөөлж буй тогтолцоо эсвэл бүтцийг өөрчлөх -          Эрсдэл хүлээх уламжлалт бус санал санаачилгуудыг дэмжих
6.       Богино хугацаан дахь жижиг амжилтуудын ач холбогдлыг үнэлэхгүй байх Хүмүүс урт хугацаанд үр дүн нь харагдахгүй ажлаас залхаж эхэлдэг. Хэдий урт хугацаанд эцсийн үр дүн сайнаар гарах байсан нь тэрнээс наана ямар нэг үр дүн, ахисан үзүүлэлт, тоо баримт нь багийнханд, хүлээлт үүсгээд байгаа бусад нэгжүүдэд ур зориг өгдөг.	6)      Богино хугацааны амжилтуудыг төлөвлөх -          Үйл ажиллагааны явцад богино хугацааны амжилт гаргах төлөвлөгөө гаргах -          Амжилт гаргахад нөлөөлсөн хүмүүсийг олонд таниулах, шагнаж урамшуулах
7.       Амжилтаа хэтэрхий эрт зарлан тунхаглах Амжилтын дөнгөж эхний илрэлүүд гарч эхэлмэгц амжилтаа зарлан тунхаглах нь цаашид ханасан мэдрэмжийг төрүүлж, хүмүүсийг амралтын байдалдаа оруулдаг. Тиймээс хангалттай бат суурьтай болоогүй байгаа тохиолдолд амжилтыг зарлан тунхаглах нь өнгөрсөн хугацаанд гаргасан бүх хүчин чармайлтын үр дүнг хоромхон зуур үгүй хийх нөхцөл болдог.	7)      Ололт амжилтуудыг нэгтгэж илүү их өөрчлөлт явуулах -          Хоорондоо үл нийцэх, өөрчлөлтийн алсын хараатай зөрчилдөж буй бүхий л систем, бүтэц ба бодлогуудыг өөрчилж, итгэлцлийг нэмэгдүүлэх -          Өөрчлөлтийн алсын харааг хэрэгжүүлж чадах хүмүүсийг ажилд авч, тушаал дэвшүүлж, хөгжүүлэх -          Шинэ төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, шинэ ажилтан ажиллуулах замаар үйл ажиллагааг эрчимжүүлж, дэмжих
8.       Өөрчлөлтийг байгууллагын соёлтой улдуулахгүй байх. Байгууллага доторх үзэл бодол, үнэт зүйлс, итгэл үнэмшлийн хүчийг өөрчлөлтийг чигт нэг зэрэг хандуулж чадахгүй бол өөрчлөлт ямар ч үр дүнгүй болдог. Үүнд тухайн байгууллагын удирдах албан тушаалтнууд, тэдгээрийн залгамж халааг бэлтгэх бодлого чухал үүргийг гүйцэтгэдэг байна.	8)      Шинэ арга, аргачлалыг байгууллагын соёлтой уялдуулах -          Үйлчлүүлэгч ба бүтээмжид чиглэсэн зан төлөвийг хэвшүүлэх, манлайлах ур чадварыг   сайжруулах, менежментийг илүү үг бүтээлтэй байлгах замаар гүйцэтгэлийг сайжруулах -          Шинэ төлөв байдал болон байгууллагын амжилт хоорондын харилцаа холбоог тодорхой болгох -          Манлайллыг хөгжүүлж, цаашид өвлүүлэн үлдээх аргыг боловсруулах

ХОЁР ДУГААР ХЭСЭГ  

Бүлэг 1

“Түгшүүрийг мэдрүүлэх”

Хүмүүс ямар нэг ажлын ард гарсны дараа сэтгэл амарлаа гэж ярьдаг шиг байгууллага тасралтгүй урагш ахиж, дэвшиж байхын тулд ямагт тодорхой хэмжээний түгшүүрийн дохиотой байх ёстой. Өөрөөр хэлбэл өмнөх багахан үзүүлэлт амжилтандаа сэтгэл ханаж, эсвэл одоо байгаа байдал хангалттай амжилт гэж үзэх л юм бол уруудаж байгаагийн илрэл. Яагаад уруудаж байгаа вэ? Гэвэл өдөр өдрөөр өөрчлөгдөж, хөгжиж байгаа энэ нийгэмд таны өрсөлдөгчид илүү хүчирхэгжинэ эсвэл шинэ эрч хүчтэй, чадварлаг өрсөлдөгч гарч ирэхэд нь тухайн байгууллага хэд дахин хоцросон байх болно.

Болж байна, бүтэж байна, муу юм юу ч алга гэж бодох 9 шалтгаан байдаг.

1.       Хямрал нүдэнд харагдахуйц биш байх

2.       Амжилттай байна гэж харагдахуйц хийсвэр, тансаг орчин

3.       Тоон үзүүлэлтүүдээс зөвхөн сайхан сонсогдох баримтыг үргэлж ярих

4.       Бүтэц зохион байгуулалтын хувьд бизнесийн өргөн цар хүрээ, зорилго зорилтуудыг зөвхөн гүйцэтгэх захирал болон удирдах төвшинд л харах үүрэгтэйгээр зохион байгуулах.

5.       Хоорондын уялдаа холбоогүй, зөвхөн нэгж хэсгүүдээрээ зорилгоо тодорхойлж төлөвлөлт хийхээр зохион байгуулалттай байх.

6.       Байгууллага доторх хүмүүсийн гаднаас авч байгаа өөрсдийнх нь тухай мэдээлэл алдаатай системээс ирэх

7.       Овсгоо самбаатай ажилчид гаднын эх үүсвэрээс ажил үйлчилгээтэй холбоотой бодит мэдээлэл олж ирэх үед тэднээс дөлж, зугтах

8.       Төрөлхийн бардам зан буюу асуудал гарч ирэх үед шууд няцаахыг оролддог байх

9.       Дээр дурдсан “Бүх юм сайхан байна” гэсэн худал зүйлд ажилчид тэр чигээрээ уусан нэгдэх

Иймд түгшүүрийн дохиог зохих төвшинд тасралтгүй асааж байхыг тулд

-          төлөвлөлтийн ажлуудад шалгуур үзүүлэлтүүдийг өндрөөр тавьж өгөх,

-          буруу индекст үндэслэсэн дотоод хяналтын системийг өөрчлөх,

-          гаднаас ирж буй ажил үйлчилгээтэй холбоотой үнэн зөв мэдээллийг нэмэгдүүлэх

-          хурал уулзалтууд дээр үнэн бодит байдлуудыг ярих

-          асуудалтай нүүр тулахад бэлэн ажилтнуудыг дэмжих

-          бүх зүйл сайхан байна гэсэн худал мэдээллийн урсгалыг таслан зогсоох зэрэг алхмуудыг авч хэрэгжүүлэх хэрэгтэй.

Бүлэг 2

“Чиглүүлэгч багийг бүрдүүлэх”

Томоохон ямар ч өөрчлөлтийг хийхийг зорьж байгаа бол ганцаараа ямар ч амжилтанд хүрэхгүй. 1-р хэсэгт дурдсан өөрчлөлтийг хийх 8 алхмыг хэрэгжүүлэхэд хэлтэс, алба, нэгжүүдийн хамтарсан, нэгнээ дэмжсэн оролцоо байж гэмээн өөрчлөлт амжилттай болдог.

Удирдах ажилтнуудын нийтлэг гаргадаг алдаа нь ганцаараа бодож сууж байгаад нэг шийдвэр гаргадаг, тэрнийгээ өөр нэг хүнтэй ярилцаж санал бодлыг сонсдог, эцэст нь зөвхөн өөрийнхөө ганцаараа бодож олсон шийдвэрээ бусдадаа үүрэг даалгавар болгон хувиарладаг.

Тухайн хүн хичнээн зах зээлээ сайн мэддэг, ухаалаг хувь хүн, түүний удирдаж буй байгууллага тогтвортой хүчтэй байхаас үл хамааран хурдтай бөгөөд тогтмол өөрчлөгдөж буй нийгэм зах зээл, технологийн хурдтай нийцсэн байнгын өсөлттэй бизнесийг хүчирхэг баггүйгээр чиглүүлж явах нь боломжгүй зүйл.

Багийг бүрдүүлэхдээ өөрчлөлтийг хэрэгжүүлэгч хэлтэс, алба бүрээс мөн бүх захирлуудыг хамруулсан өргөн цар хүрээтэй, хүчирхэг байх тусмаа өөрчлөлт амжилттай хэрэгжих үндэс болдог. Учир нь цөөн хэдэн удирдах ажилтны гаргасан шийдвэрийг бусад алба хэлтсийн ахлахууд, удирдах ажилтнууд ухамсарлаж ойлгоогүй цагт сайн үр дүн гарна гэдэгт итгэх хэрэггүй.

Чиглүүлэгч багийг бүрдүүлэхэд дараах 4 зүйлийг баримтлах нь зүйтэй. Үүнд:

1.       Албан тушаалын хүч – шууд удирдлагын тоо хангалттай байна уу?

2.       Мэргэжлийн ур чадвар – ажлын туршлага, мэргэжил, чадвар хангалттай юу?

3.       Итгэл төрүүлэх чадвар – байгууллагадаа нэр хүнд сайтай хүмүүс багтаж чадсан уу?

4.       Манлайлал – өөрчлөлтийг хэрэгжүүлж чадахуйц манлайллын ур чадвартай хүн байна уу?

Өөрчлөлтийг хийж байх үед дараах 2 төрлийн хүнээс заавал зайлсхийх ёстой.

1.       Бусдад ямар ч орон зай үлдээлгүй зөвхөн өөрийнхөөрөө зүтгэдэг хүн

2.       Багийн дундах итгэлцлийг үгүй хийдэг хүн

Багийг бүрдүүлсний дараа хоорондын итгэлцлийг үүсгэх чухал үе шат байдаг. Үүнийг хэрэгжүүлэх хамгийн үр дүнтэй арга бол албан бус хотоос гаднах хурал. Ууланд хоорондоо ярилцаж, мэтгэлцэж, ууланд авирч, тоглоом тоглох замаар харилцан ойлголцож, итгэлцлийг бий болгодог. Мөн өөр бусад багаар ажиллах боломжуудыг тасралгүй гаргаж өгсөөр байх ёстой. Ингэхдээ нэг зүйлийг анхаарах ёстой. Яагаад нэг баг болж итгэлцэл үүсгэх ёстой гэж? Өөрөөр хэлбэр байгууллагад яагаад томоохон өөрчлөлт хийж, хүчирхэг багийг бүрдүүлэх шаардлагатай байгаа нэгдсэн зорилго чиглэлтэй болох явдал хамгийн чухал хэсэг нь юм.

Бүлэг 3

“Алсын хараа ба стратегийг тодорхойлох”

Алсын хараа гэдэг нь яагаад тухайн зүйлийг хийхийн тулд хичээх ёстой гэдгийг харуулсан ил болон далд утгаар илэрхийлсэн ирээдүйн талаарх зураглал.

Өөрчлөлтийг хийх явцад алсын харааг зөв тодорхойлох дараах 3 ач холбогдолтой.

1.       Ерөнхий чиг баримжааг гаргаж өгч, улмаар шийдвэр гаргалтуудыг хялбарчилдаг

2.       Бага зэргийн бүтэлгүйтлүүдийн ард гарах урам зоригийг өгдөг

3.       Олон хүнийг хамарсан олон төрлийн үйл ажиллагааг хурдан, үр дүнтэй зохион байгуулах түлхэц болдог

Алсын хараа нь энгийн ойлгомжтой байхын зэрэгцээ стратеги, төлөвлөгөө, төсөв 3-г багтаасан байх ёстой.

Үр дүнтэй алсын харааны шинж чанарууд :

1.       Төсөөлөгдөхүйц – ирээдүйд ямар байх дүр зургийг гаргаж тавьсан байх ёстой

2.        Хүмүүсийн хүсэл, сонирхолд нийцсэн – ажилчид, үйлчлүүлэгчид, хувьцаа эзэмшигчид, байгууллагад хөрөнгө оруулагчид бусад урт хугацааны ашиг сонирхолд нийцсэн байх

3.       Хэрэгжихүйц – бодит, хүрэх боломжтой зорилгуудыг гаргаж тавьсан байх

4.       Гол зорилгод чиглэсэн байх – шийдвэр гаргахад удирдамж болж чадахуйц байх

5.       Уян хатан – нөхцөл байдал өөрчлөгдөхтэй холбоотой хүмүүсийн санал, санаачилга, өөр арга хэрэгслийг хүлээн авч тусгах боломжтой байх

6.       Ойлгомжтой – танилцуулахад хялбар буюу 5 минутанд багтаан тайлбарлах боломжтой байх

Үр дүнтэй алсын харааг бүтээх :

1.       Эхний нооргийг гаргах – үнийг ихэнхдээ  нэг хүн эхлүүлдэг

2.       Чиглүүлэгч багийн оролцоо – ноорог дээр санал бодлуудаа тусгах

3.       Багийн ажиллагаа – нэг зорилготой байх

4.       Тархи ба зүрх сэтгэлийн үүрэг – бид хэн бэ? Бидэнд юу хэрэгтэй вэ? Гэдгийг бодолцож үзэх

5.       Эмх цэгц – тогтсон шат дараалал гэж байхгүй

6.       Цаг хугацаа – алсын харааг зөв тодорхойлох нь хэдхэн удаагийн уулзалтаар тодорхойлох боломжгүй хэдэн сар заримдаа хэдэн жил ч болох тохиолдол байдаг

7.       Эцэст нь – алсын хараа нь хүрэхийг хүсэж буй, хэрэгжих боломжтой, тав ба түүнээс бага хугацаанд тайлбарлах боломжтой байх ёстой.

Бүлэг 4

“Өөрчлөлтийн алсын харааг тайлбарлан таниулах”

Хэдий сайн алсын хараа байгаад ч түүний ач холбогдол, мөн чанарыг ажилчид ухамсарлаагүй цагт өөрчлөлт амжилтыг олохгүй.

Алсын харааг таниулахад гардаг нийтлэг алдаануудад жилдээ ганц удаа бүх ажилтны хурлаар, хаяадаа байгууллагын сонинд гэх мэт бага давтамжтайгаар сануулах, эсвэл алсын хараанд нэг санааг олон давтах зэргийг дурдаж болно.

Алсын харааг үр дүнтэй тайлбарлахын тулд :

1.       Энгийн байлгах – хэт их техникийн, бизнесийн яриа хэллэгээс татгалзах

2.       Зүйрлэл адилтгал ашиглах – нэг зураг мянган үгийг илэрхийлж чаддаг

3.       Төрөл бүрийн форум ашиглах – том болон жижиг уулзалтууд, сонин, сэтгүүл, албан ба албан бус харилцаа зэргийг ашиглах

4.       Давтах – ямар санааг олон удаа давтсанаар илүү гүн болж үлддэг.

5.       Үлгэр жишээ үзүүлэх – чухал нөлөө бүхий хүмүүсийн гаргаж буй үйлдэл, ямар харилцааны арга хэлбэрээс илүү нөлөө үзүүлж чаддаг

6.       Уялдаа холбоогүй тохиолдол бүрд тайлбар өгөх – уялдаа холбоогүй байдлыг тогтмол засаж сайжруулж байхгүй бол итгэлцлийг үгүй хийх аюултай

7.       Өгөөд – авах зарчим – зөвхөн мэдээлэл өгдөг байх бус мэдээлэл авдаг байх нь чухал

Бүлэг 5

“Ажилтнуудад өргөн хүрээний эрх мэдэл олгох”

Өөрчлөлтийн хийх явцад ажилтнууд түүнийг дэмжихгүй байгаа тохиолдолд эсвэл өөрсдийгөө эрх мэдэлгүй гэж үзсэн тохиолдолд түүнийг хэрэгжүүлэхээс зайлсхийж эхэлдэг. Үүний тулд дараах зүйлсийг анхаарах зүйтэй.

Бүтцийн өөрчлөлтийг алсын хараанд нийцүүлэх. Өөрчлөлтийн алсын хараа, зорилго, зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн үйл ажиллагааны хэвийн байдлыг хангасан бүтцийн оновчтой системийг бүрдүүлэхгүйгээр ажилчдаас үр дүнг нэхэж болохгүй.  

Ажилчдыг өөрчлөлтийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай сургалтуудад хамруулах шаардлагатай. Ямар хэмжээний өөрчлөлтийг хаана, хэнээр хийлгэх гэж байгаагаас шалтгаалаад тухайн ажилтнуудыг тус ажил үүргийг гүйцэтгэхэд шаардлагатай ур чадвар, мэдлэгийг олгох сургалтад хамруулах хэрэгтэй. Зөвхөн ур чадварын бус хандлагын сургалтад хамруулах нь аливааг эерэгээр хүлээж авах, итгэлцлийг бий болгон, баг болж ажиллахад чухал нөлөөтэй байдаг.

Мэдээлэл болон хүний нөөцийн системийг алсын хараатай уялдуулах. Харилцан уялдаа холбоотой, нэгнээ дэмжсэн, алсын харааг хэрэгжүүлэх үр дүнтэй ажлыг урамшуулсан, мэдээллийн урсгалыг зөв тооцоолсон системийг бүрдүүлэх нь өөрчлөлтийн үр дүнг эерэг байхад түлхэц үзүүлдэг.

Шаардлагатай арга хэмжээг авч чадахгүй байгаа удирдлагуудтай тэмцэх. Өөрчлөлтийг хийх шаардлага ач холбогдлыг ойлгоогүй, буруу арга барилаар удирддаг шууд удирдлагуудтай ярилцаж үзэх, шаардлагатай бол тэднээс салах нь зүйтэй.

Бүлэг 6

“Богино хугацааны ялалт байгуулах”

Томоохон хэмжээний өөрчлөлтийг хийхэд урт хугацаа зарцуулдаг тул түүнээс үр дүн хүлээгчид маш өндөр стандарт бүхий бодит үр дүнг хүсэж байдаг. Тиймээс алхам алхмаар урагшилж байгааг бүх үзэгчдэд харуулж байх нь зүйтэй.

Сайн богино хугацааны амжилтууд нь дараах шинж чанартай байдаг.

1.       Нүдэнд харагдахуйц. Маш олон хүнд бодит үр дүнг хархад хялбар байх.

2.       Нэг чиглэлтэй. Уулзалтуудад зөрчил гарах нь бага.

3.       Өөрчлөлтийн арга хэмжээтэй шууд уялддаг байх.

Богино хугацааны ялалтын үүрэг :

1.       Үйл ажиллагааг улам бэхжүүлэх боломжийг олгодог. Хүмүүст тэдний гаргаж буй золиос нь үнэ цэнэтэй гэдгийг харуулдаг.

2.       Өөрчлөлтийг удирдаж чиглүүлж буй хүмүүст эрч хүчийг өгдөг. Бага ч болов амсхийж баяраа тэмдэглэнгээ, бие, оюун санаагаа амрааж дараагийн ажилд эрч хүчтэйгээр орох боломжийг олгодог.

3.       Чиглүүлэгч багт өөрсдийн боловсруулсан алсын харааг бодит нөхцөл байдалтай харьцуулан шалгах. Алсын хараанд байсан алдааг олж, засаж сайжруулах боломж олгодог.

4.       Эсэргүүцлийг намжаах. Өөрчлөлтийг эсэргүүцэгч хүмүүсийг хариу арга хэмжээ авах нөхцөлийг өөрчлөлт нь хэрхэн бодит үр дүнгээ өгч байгааг харуулах замаар бууруулдаг.

5.       Удирдлагыг мэдээллээр хангах. Удирдах албан тушаалтнууд өөрчлөлтийг хянах боломжийг олгодог.

6.       Хөдөлгөгч хүч болдог. Дундыг баримтлагч нарыг дэмжигч болгон хувиргадаг.

Бүлэг 7

“Үр ашгийг нэмэгдүүлж илүү их өөрчлөлт хийх”

Богино хугацааны амжилтыг зохих хэмжээнд барих нь зүйтэй. Хэрэв ажилтанд бүрэн хүрээгүй байхад ялалтаа тэмдэглэх бол шаргуу байдал алдагдаж, амжилтын ард гарсан хэт тайвшралыг үүсгэж цаашид урагшлах эрч хүчийг үгүй хийдэг.

Мөн хэт их харилцан хамаарал, олон шат дамжлагуудтай байх нь аливаа үйл явцыг удаашруулдаг. Энэ нь эцэстээ хэрэглэгч, үйлчлүүлэгч, хамтран ажиллагсдад хүрэх үйлчилгээнд сөргөөр нөлөөлж бизнес уруудах шалтгаан болдог.

Тиймээс бүтцийг оновчтой зохион байгуулж гүйцэтгэх төвшинд алсын хараатай уялдсан чиглэл үүргүүдийг сайтар ойлгуулсны үндсэн дээр шаардлагатай эрх мэдлийн цаг хүрээг тогтоож өгөх нь дээр асуудлын шийдэл нь болдог.

Амжилттай хийгдэж буй томоохон өөрчлөлтийн 7-р үг шатны шинж чанар :

1.       Илүү их өөрчлөлт. Чиглүүлэгч баг нь богино хугацаанд олж авсан ялалтын үр дүнд олж авсан итгэл үнэмшлийг ашиглан цаашдын томоохон ажлуудын ард гарсаар байдаг.

2.       Илүү их тусламж дэмжлэг. Өөрчлөлтийг амжилттай хийхийн тулд илүү олон хүмүүсийг хамруулж, дэмжиж, хөгжүүлж байдаг.

3.       Удирдлагын манлайлал. Удирдах ажилтнууд нь нэгдсэн зорилгыг тодорхой байлгах мөн яаралтай байдлын төвшинг байнга өндөр байлгахад анхаарч ажилладаг.

4.       Доод төвшний ажилтнуудын төслийн менежмент ба манлайлал. Доод албан тушаалтнууд ч мөн удирдан чиглүүлэхэд оролцож болдог.

5.       Шаардлагагүй харилцан хамаарлыг бууруулах. Үйл ажиллагааг гацалгүйгээр явуулахад хаана шаардлагагүй харилцан хамаарал байгааг олж тогтоон түүнийг арилгахад менежерүүд төвлөрөн ажилладаг.

Бүлэг 8

“Шинэ аргачлалыг байгууллагын соёлтой уялдуулах”

Байгууллагад урт удаан хугацаанд оршин тогтнож ирсэн соёл, үнэт зүйл нь өөрчлөлтийн шинэ алсын хараатай уялдахгүй бол бүх ажил талаар болдог.

Соёл гэж бүлэг хүмүүсийн дунд тогтсон зан төрхийн хэм хэмжээ болон нийтлэг үнэт зүйлийг хэлдэг. Зан төрхийн хэм хэмжээ гэдэг нь тухайн бүлэг хүмүүсийн дунд тогтсон нийтлэг ойлголт бөгөөд  энэ нь тухайн байгууллагад шинээр орж ирсэн зааж өгвөл зохино гэдэгт тэдгээр хүмүүсийн итгэдэг түүнийг дагаж мөрддөг зүйлийг хэлдэг. Нийтлэг үнэт зүйл гэдэг нь тухайн бүлэг хүмүүсийн ихэнх нь дагаж мөрддөг, тэр нь тухайн бүлгийн төлөв байдлыг тодорхойлдог төдийгүй бүлгийн гишүүд өөрчлөгдсөн ч тэр нь хадгалагдсаар байдаг тэр зүйлийг хэлнэ.

Соёл нь маш хүчирхэг байдаг 3 үндсэн шалтгаан байдаг.

1.       Хүмүүсийг үзэл суртлаар маш сайн хүмүүжүүлж болдог.

2.       Соёл нь олон зуу, мянган хүмүүсээс дамжин ирж улам хүчирхэгжсээр байдаг.

3.       Дээрх бүх зүйлсийг ямар  нэг ухамсаргүйгээр үлдсээр байдаг учир энэ талаар хэлэлцэж ярилцахад хэцүү байдаг.

Өөрчлөлтийг соёлтой уялдуулах үйл явц :

1.       Энэ нь эхэнд биш сүүлд өөрчлөгддөг. Хэм хэмжээ нийтлэг үнэт зүйлс нь өөрчлөлтийн үйл явц дуусах үед л өөрчлөгддөг.

2.       Үр дүнгээс хамаарна. Шинэ аргачлалууд нь хуучин арга барилаас илүү сайн хэрэгжиж чадах нь тодорхой болсны дараа л соёлтой бүрэн уялдаж чаддаг.

3.       Маш их ярихыг шаарддаг. Амаараа хэлж ярьж байж л сая нэг хүмүүс шинэ аргачлал үнэхээр бодитой юм байна гэдгийг мэддэг.

4.       Ажилчдыг солих шаардлага гарч ирж болно. Заримдаа тогтсон соёлыг өөрчлөх цорын ганц арга бол хамгийн чухал үүрэг гүйцэтгээд байгаа хүмүүсийг солих явдал байдаг.

5.       Хуучин арга барилыг халж чадах эсэхээс хамаардаг. Тушаал ахиулахдаа шинэ арга барилыг баримталж чадахгүй бол хуучин арга барил эргээд сэргэж эхэлдэг.

ГУРАВДУГААР ХЭСЭГ

Бүлэг 1

“Ирээдүйн байгууллага”

Бизнесийн ертөнцийн өөрчлөгдөж буй хурд хэзээ ч саарахгүй тул энэ салбарт ширүүсэж буй өрсөлдөөнд бүтэц, тогтолцоо, арга барил, соёл зэрэг зэргээ өөрчлөлттэй хөл нийлүүлэн сайжруулж байх шаардлага зайлшгүй тулгардаг. Тиймээс 2-р хэсэгт дурдсан 8 алхамыг оновчтой хэрэгжүүлж чадсанаараа энэ ширүүн өрсөлдөөнд тэсэж үлдэхийн зэрэгцээ манлайлж чадна.

Бүлэг 2

“Манлайлал ба насан туршдаа суралцахуй”

Дээр дурдсан өөрчлөлт, хурдацтай өсөлт хөгжилтэй хөл нийлүүлэх алхахын тулд байгууллагын гүйцэтгэх удирдлагууд тасралтгүй өөрийгөө хөгжүүлж, суралцаж байх шаардлага тулгардаг. Үүний тулд насан туршдаа суралцах сэтгэл зүйтэй байх хэрэгтэй.

Насан туршдаа суралцах сэтгэл зүйг дараах байдлаар тодорхойлдог :

1.       Эрсдэл үүрэгч. Өөрийгөө одоогийн байгаа тааламжтай, тухтай бүсээс гаргахад бэлэн байх чадвар

2.       Өөртөө үнэнч байх. Амжилт болон ялагдлаа үнэн зөв үнэлж чаддаг байх

3.       Бусдын үзэл бодлыг харгалзан үздэг чадвар. Бусад хүмүүсийн санал санаачлагыг маш сайн сонсож чаддаг байх.

4.       Анхааралтай сонсогч. Бусдыг сонсох чадвар.

5.       Шинэ санааг нээлттэй хүлээн авах чадвар. Амьдралд маш чөлөөтэй үзлээр ханддаг байх.